➢ Συλλαβές αρχαίας ελληνικής γλώσσας

Στην αρχαία ελληνική γλώσσα ονομάζεται συλλαβή το μέρος της λέξης, που

μπορεί να περιέχει ένα ή περισσότερα σύμφωνα μαζί με ένα φωνήεν ή δίφθογγο

π.χ. νέ-ος, κῆ-ποι ή να απαρτίζεται μόνο από ένα φωνήεν ή δίφθογγο π.χ. ἀ-εί, εἰ.

Οι λέξεις διακρίνονται σε μονοσύλλαβες, αν αποτελούνται από μία συλλαβή π.χ.

γραῦς, δισύλλαβες, αν αποτελούνται από δύο συλλαβές π.χ. κῆ-ποι, τρισύλλαβες,

αν αποτελούνται από τρεις συλλαβές π.χ. λέ-γο-μεν και πολυσύλλαβες αν

αποτελούνται από τρεις και πάνω συλλαβές π.χ. κα-τα-λύ-ομεν.

Η τελευταία συλλαβή κάθε λέξης λέγεται λήγουσα, η προτελευταία

παραλήγουσα, η αντιπροτελαυταία προπαραλήγουσα και η πρώτη συλλαβή

λέγεται αρχική.

Τέλος, οι συλλαβές κατηγοριοποιούνται σε τρεις βασικές κατηγορίες ανάλογα με

το χρόνο του φωνήεντος που περιέχουν τη βραχύχρονη, φύσει μακρόχρονη ή

μακρόχρονη συλλαβή και τη θέσει μακρόχρονη.

➢ Τόνοι

Οι τόνοι στα αρχαία ελληνικά είναι τρεις. Η οξεία (  ́ ), η βαρεία ( ` ) και η περισπωμένη (  ͂ ).

Βασικοί κανόνες τονισμού αρχαίων ελληνικών λέξεων

Οξεία (  ́ )

1. Με οξεία τονίζεται πάντα η προπαραλήγουσα συλλαβή π.χ λέ-γο-μεν.

2. Με οξεία τονίζονται πάντα τα φωνήεντα -ο- και -ε- π.χ. θε-ός.

3. Με οξεία τονίζεται η παραλήγουσα, όταν η λήγουσα είναι μακρόχρονη και η παραλήγουσα είναι κι αυτή μακρόχρονη π.χ. κή-πων: Η λήγουσα -πων είναι μακρόχρονη (περιέχει –ω) και η παραλήγουσα κή- είναι μακρόχρονη (περιέχει –η).

4.  Με οξεία τονίζεται η ασυναίρετη λήγουσα της ονομαστικής, της αιτιατικής και της κλητικής ενικού και πληθυντικού αριθμού π.χ. ὁ μαθητής, τόν μαθητήν, ὦ μαθητά στον ενικό αριθμό και οἱ μαθηταί, τούς μαθητάς, ὦ μαθηταί αντίστοιχα στον πληθυντικό αριθμό.

5. Με οξεία τονίζεται η λήγουσα που προέρχεται από συναίρεση, όταν πρίν από τη συναίρεση τονιζόταν με οξεία η δεύτερη από τις συλλαβές που συναιρούνται π.χ. ἑσταώς -> ἑ-στώς.

Περισπωμένη (  ͂ )

1. Με περισπωμένη τονίζεται η παραλήγουσα όταν η λήγουσα είναι βραχύχρονη και η παραλήγουσα μακρόχρονη π.χ. κῆ-πος: Η λήγουσα –πος είναι βραχύχρονη (περιέχει –ο) και η παραλήγουσα κῆ- είναι μακρόχρονη (περιέχει η).

Προσοχή!!! Δεν πρέπει να υπάρχει σύγχυση του παραπάνω κανόνα τονισμού, όταν στην παραλήγουσα υπάρχει βραχύχρονο φωνήεν (-ο και –ε). Τα βραχύχρονα τονίζονται πάντα με οξεία σε όποια συλλαβή κι αν βρίσκονται.

2. Με περισπωμένη τονίζεται η μακροκατάληκτη λήγουσα της γενικής και δοτικής του ενικού και του πληθυντικού αριθμού των πτωτικών π.χ. τοῦ μαθητοῦ (γενική ενικού, α ́ κλίση ουσιαστικών σε –ης) και τοῖς μαθηταῖς (δοτική πληθυντικού, α ́ κλίση ουσιαστικών σε –ης).

3. Με περισπωμένη τονίζεται η μακροκατάληκτη λήγουσα που προέρχεται από συναίρεση, όταν πριν από τη συναίρεση είχε οξεία η πρώτη από τις συλλαβές που συναιρούνται π.χ. τιμάω-ω-> τιμῶ.

Βαρεία ( ` )

1. Με βαρεία τονίζεται μόνο η λήγουσα, όταν δεν ακολουθεί σημείο στίξης ή εγκλιτική λέξη π.χ. ὁ ποιητὴς.

πηγή:taexeiola